Trong cuộc sống hằng ngày, rất dễ bắt gặp được cụm từ rác thải được nhắc trên các phương tiện truyền thông báo chí. Tuy được nhắc nhiều nhưng không phải ai cũng thực sự hiểu khái niệm rác thải là gì. Để hiểu rõ hơn về khái niệm này, bài viết xin được chia sẻ những kiến thức liên quan đến rác thải chi tiết nhất.
Rác thải là gì?
Đầu tiên hãy cùng tìm hiểu rác thải là gì. Về nghĩa thì khái niệm rác thải là vô cùng rộng. Chúng ta có thể hiểu đơn giản là rác thải là các thứ được xả ra ngoài môi trường mà con người không con sử dụng nữa. Rác thải sẽ bao gồm nhiều loại như:
- Rác thải có thể là thức ăn thừa bỏ đi
- Rác thải có thể là các bao bì ni lông
- Rác thải có thể là các phế liệu như giấy, đồ đạc, nội thất…tất cả những món đồ không còn được sử dụng nữa.
Rác thải được xả ra qua nhiều hình thức như qua các hoạt động thường ngày của con người, qua quá trình sản xuất, qua chăn nuôi, kinh doanh…và tuỳ hình thức và mức độ ảnh hưởng của rác thải đến môi trường sẽ nhiều hay ít. Và rác thải nếu không được xử lý khoa học thì sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến môi trường sống xung quanh con người.
Như vậy bạn có thể hình dung được rác thải là gì. Rác thải có thể xuất hiện ở bất cứ nơi đâu có sự có mặt của con người. Như từ nhà bạn, chỗ làm việc, các nhà máy sản xuất, các bệnh viện, từ thành thị đến nông thôn. Và dựa theo các thống kê gần đây thì tình trạng ảnh hưởng của rác thải đến môi trường ngày càng nặng nề, đặc biệt ở những nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam. Đó là khái niệm về rác là gì.
>>> Có thể bạn quan tâm: Rác tái chế là gì? Rác thải tái chế gồm những loại nào?
Các phân loại rác thải hiện nay
Khi tìm hiểu khái niệm rác thải là gì thì chúng ta thấy rằng rác thải có nghĩa rất rộng. Do đó chúng ta nên biết có mấy loại rác thải.
Có mấy loại rác được phân loại sẽ dựa vào nguồn gốc phát sinh của rác, với 6 loại bao gồm:
Rác thải từ môi trường sinh hoạt
Trong các nghiên cứu về có bao nhiêu loại rác thải thì rác thải từ môi trường sinh hoạt là loại đầu tiên được đề cập. Rác thải sinh hoạt được thải ra thông qua quá trình sinh sống của con người nên tỷ chiếm tỷ lệ cao nhất trong tổng số rác thải. Và cách phân loại rác thải sinh hoạt sẽ như sau:
- Rác thải hữu cơ
Rác hữu cơ là loại rác dễ bị phân huỷ và được tận dụng để dùng để làm phân xanh hay được gọi là phân hữu cơ. Các loại rác hữu cơ có bao nhiêu loại rác thì bao gồm: thức ăn rau củ quả bỏ đi, các loại lá cây, nhánh cây được cắt tỉa, hoa khô, thân rau củ không ăn được, xác mía hay rơm rạ. Vì là rác hữu cơ tự phân huỷ nên loại rác này sẽ không đe dọa đến môi trường sống nếu được xử lý hợp lý.
- Rác thải vô cơ
Trong phân loại rác thì rác thải vô cơ là rác không thể phân huỷ và cũng không thể tái chế, ví dụ như: túi nilon, sành, sứ, gỗ vụn…Các loại rác thải này thường được xử lý bằng cách chôn lấp hoặc đốt.
- Rác thải tái chế
Rác thải tái chế là những loại rác không thể tự phân huỷ nhưng có thể tái chế để sử dụng, có thể kể đến như: hộp thức ăn, chai nhựa, vỏ lon bia…
Rác thải nông nghiệp
Tiếp theo về có những loại rác thải nào thì phải kể đến rác thải nông nghiệp, một loại rác thải khá phổ biến ở Việt Nam. Đây thường là những chai lọ của các loại thuốc trừ sâu dùng trong nông nghiệp và vứt ra ngoài môi trường. Với loại rác này thì cần có những bước xử lý hợp lý nếu không sẽ ảnh hưởng rất lớn đến môi trường sống của con người và các loài khác.
Rác thải xây dựng
Một loại rác tiếp theo được phân loại đó là rác xây dựng. Vậy trong xây dựng, rác thải là gì? Đây là loại rác được thải ra trong suốt quá trình xây dựng, bao gồm: gạch vữa, cát đá, đất vụn, xi măng…
Rác thải y tế
Rác thải y tế cũng là một trong những loại rác chiếm tỷ trọng cao trong tổng số rác thải và phải được xử lý hết sức công phu. Cách phân loại rác thải y tế bao gồm các loại chính như sau:
- Chất thải lây nhiễm bao gồm bông băng, găng tay, băng gạc…đã qua sử dụng
- Các vật sắc nhọn như kim tiêm, xi lanh, dao kéo trong phẫu thuật, các ống tuýp thuỷ tinh
- Chất thải từ phòng thí nghiệm bao gồm ống nghiệm, sinh vật thí nghiệm…
- Dược phẩm bao gồm các loại thuốc hết hạn sử dụng
- Bệnh phẩm bao gồm những thứ thải ra từ người bệnh như tế bào chết, nội tạng, thi thể người…
Rác thải công nghiệp
Loại rác gây tác động xấu nhất đến môi trường hiện nay phải kể đến rác thải công nghiệp. Vậy trong công nghiệp rác thải là gì?
Rác thải công nghiệp đến từ quá trình sản xuất công nghiệp và thải ra môi trường. Các loại rác này thường chứa các hóa chất độc hại gây ảnh hưởng đến môi trường, đặc biệt là sức khoẻ con người. Ví dụ về rác thải công nghiệp bao gồm: chất tẩy rửa, chất hoá học, phế thải công nghiệp, nước thải có chứa hoá chất…
Nếu không được xử lý hợp lý thì chất thải công nghiệp một khi đã thải ra ngoài môi trường sẽ gây ô nhiễm đất, nước và không khí. Điều này rất nguy hiểm cho môi trường sống của con người và các sinh vật khác. Có những câu chuyện liên quan đến con người bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm rác thải công nghiệp gây ra các biến chứng như: ung thư, đột biến gen và các bệnh nguy hiểm khác.
Rác thải văn phòng
Rác thải văn phòng đúng như tên gọi của nó là các loại rác được xả từ văn phòng làm việc bao gồm: giấy vụn, đồ dùng văn phòng vứt đi hay bị hỏng, các loại giấy tờ không còn sử dụng nữa.
Rác thải nguy hại
Rác nguy hại là loại rác được liệt kê dễ gây nguy hiểm đến con người và những sinh vật xung quanh. Có thể kể đến những loại rác dễ cháy nổ, gây ô nhiễm, gây ngộ độc hay ăn mòn.
Rác thải không nguy hại
Rác thải không nguy hại được liệt kê là những loại rác không gây nguy hại đến môi trường sống của con người và các sinh vật khác. Đó là các loại rác không chứa độc tố, không gây cháy nổ hay ngộ độc.
>>> Có thể bạn quan tâm: Rác vô cơ là gì? Rác thải vô cơ gồm những loại nào?
Tác hại của rác thải trong môi trường
Tác hại đối với sức khỏe con người
Rác thải có thể gây ra nhiều tác hại đối với sức khỏe con người, bao gồm:
- Các bệnh về đường hô hấp: Rác thải khi đốt cháy sẽ sinh ra các chất độc hại, như SO2, NOx, CO2,… Các chất này gây ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến hệ hô hấp của con người, dẫn đến các bệnh như viêm phổi, hen suyễn,…
- Các bệnh về tiêu hóa: Rác thải chứa nhiều vi khuẩn, virus, ký sinh trùng có thể gây ra các bệnh về tiêu hóa, như tiêu chảy, ngộ độc thực phẩm,…
- Các bệnh về tim mạch: Rác thải chứa nhiều chất độc hại có thể gây tổn thương hệ tim mạch, dẫn đến các bệnh như cao huyết áp, bệnh tim, đột quỵ,…
- Các bệnh về da: Rác thải có thể gây kích ứng da, dẫn đến các bệnh về da như viêm da, chàm,…
- Các bệnh về ung thư: Rác thải chứa nhiều chất độc hại có thể gây ung thư, như ung thư phổi, ung thư gan, ung thư vú,…
Ngoài ra, rác thải còn có thể gây ra các vấn đề sức khỏe tâm thần, như trầm cảm, lo lắng,…
Gây hại cho động – thực vật trong môi trường
Rác thải gây ra nhiều tác hại đối với động – thực vật trong môi trường, bao gồm:
Đối với động vật:
- Gây hại trực tiếp: Rác thải có thể gây hại trực tiếp cho động vật, bao gồm:
- Vướng mắc: Rác thải như lưới đánh cá, chai, cốc, túi nilon,… có thể khiến động vật vướng mắc và bị thương, thậm chí tử vong.
- Nuốt phải: Động vật có thể nuốt phải rác thải, đặc biệt là rác thải nhựa, gây tắc nghẽn đường tiêu hóa, dẫn đến tử vong.
- Ngộ độc: Rác thải chứa nhiều chất độc hại có thể gây ngộ độc cho động vật.
- Gây hại gián tiếp: Rác thải có thể gây hại gián tiếp cho động vật, bao gồm:
- Ô nhiễm môi trường: Rác thải gây ô nhiễm môi trường, làm giảm chất lượng nguồn nước, thức ăn, không khí,… ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh sản của động vật.
- Mất môi trường sống: Rác thải làm mất môi trường sống của động vật, khiến chúng khó tìm kiếm thức ăn, nơi trú ẩn,…
Đối với thực vật:
- Gây hại trực tiếp: Rác thải có thể gây hại trực tiếp cho thực vật, bao gồm:
- Che khuất ánh sáng: Rác thải trôi nổi trên mặt nước, chìm dưới đáy sông, hồ, biển có thể che khuất ánh sáng, ảnh hưởng đến quá trình quang hợp của thực vật.
- Gây hại cho rễ cây: Rác thải chôn lấp trong đất có thể gây hại cho rễ cây, ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.
- Gây hại cho cây trồng: Rác thải có thể là nơi sinh sản của các loài sâu bệnh, gây hại cho cây trồng.
- Gây hại gián tiếp: Rác thải có thể gây hại gián tiếp cho thực vật, bao gồm:
- Ô nhiễm môi trường: Rác thải gây ô nhiễm môi trường, làm giảm chất lượng đất, nước,… ảnh hưởng đến sự phát triển của thực vật.
- Mất môi trường sống: Rác thải làm mất môi trường sống của thực vật, khiến chúng khó tìm kiếm thức ăn, nước,…
Ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt
Ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt là một vấn đề đáng lo ngại. Do sự gia tăng dân số và việc công nghiệp hóa, nhiều nguồn nước sinh hoạt hiện nay bị ô nhiễm. Các hoạt động như xả thải công nghiệp chứa hóa chất, xả rác thải, và việc sử dụng phân bón hóa học trong nông nghiệp có thể làm ô nhiễm nguồn nước và làm mất cân bằng hệ sinh thái trong nguồn nước. Điều này có thể gây ra hiện tượng nước ô nhiễm và gây nguy hiểm cho sức khỏe con người khi sử dụng nước ô nhiễm này.
Ô nhiễm môi trường sống
Ô nhiễm môi trường sống cũng là một vấn đề nghiêm trọng. Các hoạt động như khai thác mỏ, công nghiệp, và giao thông đóng góp vào việc làm mất cân bằng môi trường sống. Các chất độc hại và khí thải từ các nguồn này có thể gây ô nhiễm không khí, nước và đất. Ô nhiễm môi trường sống có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh tim, ung thư, vấn đề hô hấp, và ảnh hưởng đến sinh sản.
Nguồn lây truyền bệnh tật
Nguồn lây truyền bệnh tật cũng là một vấn đề quan trọng. Các bệnh truyền nhiễm như cúm, sốt rét, tiêu chảy và bệnh truyền qua tình dục có thể lây truyền từ người sang người thông qua tiếp xúc với chất lỏng cơ thể hoặc qua môi trường ô nhiễm. Bệnh truyền nhiễm có thể được phòng ngừa và điều trị thông qua vệ sinh cá nhân, tiêm chủng, sử dụng nước sạch và quản lý chất thải hiệu quả.
Tình trạng rác thải đáng báo động hiện nay
Dưới đây là một số vấn đề chính liên quan đến tình trạng rác thải đáng báo động hiện nay:
- Tăng dân số và tiêu dùng: Việc tăng dân số và mức tiêu dùng gia tăng đã góp phần vào việc tăng lượng rác thải. Sự tiêu thụ hàng hóa, đồ điện tử và bao bì đơn lẻ cũng đã tạo ra số lượng lớn rác thải không thể phân hủy tự nhiên.
- Ít sự chú trọng đến việc tái chế: Quá trình tái chế đòi hỏi công nghệ và cơ sở hạ tầng phức tạp, và việc này thường không đủ được thực hiện hiệu quả và rộng rãi. Nhiều rác thải vẫn kết thúc tại các bãi rác không thông qua quá trình tái chế hoặc xử lý thích hợp.
- Ô nhiễm môi trường: Rác thải không được xử lý đúng cách có thể gây ô nhiễm môi trường. Rác thải nhựa, chẳng hạn, có thể dẫn đến ô nhiễm đất, không khí và nước. Nếu không được xử lý một cách hiệu quả, các chất độc hại trong rác thải có thể thâm nhập vào nguồn nước và gây hại cho hệ sinh thái và sức khỏe con người.
- Tiềm năng nguy hiểm: Rác thải có thể chứa các chất độc hại như hóa chất, thuốc nổ, và chất phóng xạ. Việc xử lý và vận chuyển rác thải này có thể mang lại nguy hiểm tiềm ẩn đối với người làm việc và cộng đồng xung quanh.
Biện pháp xử lý rác thải đơn giản, hiệu quả
Phân loại rác thải tại nguồn
Quá trình này bao gồm việc phân biệt và tách rác thải thành các loại riêng biệt như rác hữu cơ, nhựa, kim loại, giấy và thủy tinh. Bằng cách phân loại rác thải tại nguồn, chúng ta tạo ra cơ sở để tái chế và xử lý rác thải một cách hiệu quả hơn.
Tái chế những rác thải phù hợp
Sau khi rác thải đã được phân loại, các vật liệu tái chế như nhựa, giấy, kim loại và thủy tinh có thể được thu gom và chuyển đến công ty tái chế để xử lý và sản xuất thành sản phẩm mới. Tái chế giúp giảm thiểu sự tiêu thụ tài nguyên thiên nhiên, năng lượng và ô nhiễm môi trường.
Thu gom xử lý rác thải gây hại
Rác thải gây hại như pin, bình ắc quy, hóa chất và chất phóng xạ cần được thu gom riêng để đảm bảo việc xử lý an toàn và không gây ô nhiễm môi trường. Các chất độc hại trong rác thải gây hại cần được xử lý đúng cách, đặc biệt là qua quá trình tái chế hoặc loại bỏ an toàn.
Tái chế rác thải phù hợp, như tái chế nhựa, giấy, kim loại và thủy tinh, giúp giảm thiểu sự tiêu thụ tài nguyên và ô nhiễm môi trường. Đồng thời, thu gom và xử lý riêng biệt rác thải gây hại như pin, bình ắc quy, hóa chất và chất phóng xạ là điều cần thiết để đảm bảo an toàn và không gây ô nhiễm môi trường.
Như vậy, bài viết vừa chia sẻ đến bạn rác thải là gì và cách phân loại rác thải. Nắm vững được các loại rác thải cũng như cách phân loại sẽ góp phần chung tay giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường. Đừng quên ghé thăm Hòa Bình – đơn vị chuyên thu mua phế liệu sắt, đồng, nhôm, chì, vải, nhựa….giá cao, tận nhà tại TP Hồ Chí Minh và trên toàn quốc.
- Hotline: 0933 056 678
- VP: Đường Nữ Dân Công Vĩnh Lộc A Bình Chánh, TP Hồ Chí Minh
- CS1: Đường cao tốc Mỹ Phước Tân vạn Tân Uyên Bình Dương.
- CS2: Quốc Lộ 51 Long thành Đồng Nai
- Email: loc241992@gmail.com
